Dịch giả: Dương Tường
Chương 80

Mấy tháng sau, một đêm, khi Kunta cùng với ông chủ trở về nhà khá muộn, Bel lo lắng hơn là bực khi thấy họ quá mệt không thiết ăn bữa tối ngon lành do chị nấu. Bởi vì một thứ bệnh sốt đã bắt đầu hoành hành khắp quận và mỗi sáng hai người ra đi một sớm hơn để mỗi đêm trở về một muộn hơn, trong cố gắng của ông chủ với cương vị là bác sĩ của quận nhằm đương đầu với dịch truyền nhiễm đang lan rộng.
 
Kunta ngồi phịch xuống ghế đu, lơ đãng nhìn trừng trừng vào bếp lửa như người mất hồn, lử lả đến nỗi không nhận thấy Bel đang sờ trán mình và cởi giày cho mình nữa. Và mãi nửa giờ sau anh mới đột nhiên nhận ra là Kitzi không ngồi lên lòng anh như thường lệ để khoe một thứ đồ chơi mới nào đó hoặc bi bô kể những điều nó đã làm trong ngày.
“Con bé đâu?” Cuối cùng anh hỏi.
“Đặt nó ngủ cách đây một tiếng rồi”, Bel nói.
“Nó không bịnh đấy chứ?” anh ngồi thẳng dậy, hỏi.
“Không, chơi  nhiều đâm mệt đấy thôi. Hôm nay, “mămzen” An đến, Kunta kiệt sức đến nỗi không cảm thấy bực bội như mọi khi, nhưng dù sao Bel cũng chuyển sang chuyện khác. “Trong khi chờ để đưa mămzen về, Ruxbi kể mấy tui là đêm nọ hắn đã nghe thấy bác vĩ cầm đàn ở một vũ hội hắn đưa mexừ Jon tới dự ở Friđiricxbơg. Hắn biểu là cơ hồ không nhận ra tiếng đàn, nghe nó không còn dư xưa nữa. Tui không nói cho hắn biết bản thân bác vĩ cầm cũng không còn dư xưa nữa từ khi bác í vỡ nhẽ ra là mình không tự do”.
“Bộ dư bác í chẳng thiết gì nữa,” Kunta nói.
“Xem vẻ đúng là dư thế. Bác í cứ lầm lầm lì lì, thậm chí gần dư không buồn gật đầu chào ai nữa, chỉ bằng lòng nhận Kitzi mang cơm đến và ngồi mới bác í trong khi bác í ăn. Độc chọi có mình nó là bác í còn muốn quan hệ tí chút. Thậm chí không chơi bời chuyện trò cả mấy mình nữa”
“Phần vì cái bịnh sốt tràn lan gần đây”, Kunta mệt mỏi nói, “tui chả có mấy thì giờ hoặc hơi sức đâu mà thăm thú ai”.
“Phải tui đã để ý thấy thế, mình đừng có ngồi đây suốt nửa đêm, mình vào giường ngủ luôn đi”.
“Mặc tui, tui vuỗn khỏe mà”.
“Không, mình không khỏe đâu!” Bel nói, giọng dứt khoát, cầm lấy tay anh, đỡ anh đứng dậy dẫn đến buồng ngủ và anh không kháng cự thêm nữa. Kunta ngồi ở mép giường trong khi chị cởi quần áo ngoài cho anh, rồi anh nằm xuống, thở dài.
“Xoay người đi tui xoa lưng cho”.
Anh làm theo và chị bắt đầu nắn bóp lưng anh bằng những ngón tay cứng lại.
Anh nhăn mặt.
"Sao thế? Tui nắn có mạnh tay lắm đâu!".
"Không sao cả".
"Chỗ này cũng đau à?" Chị vừa hỏi vừa ấn xuống phía dưới gần thắt lưng.
"Úi".
"Cách rày, tui ngài ngại đấy", chị vừa nói vừa nương nhẹ tay như vuốt ve mơn trớn.
"Tui chỉ mệt thôi mà. Tui chỉ cần ngủ một đêm là khỏi".
"Để xem", chị tắt nến và trèo lên nằm cạnh anh.
Nhưng khi dọn bữa điểm tâm cho ông chủ sáng hôm sau. Bel phải thưa với ông là Kunta không sao nhấc mình dậy khỏi giường.
"Có thể là sốt", ông chủ nói, cố che giấu nỗi bực tức. "Chị biết phải làm gì rồi đấy. Trong khi đó có một nạn dịch đang tiếp diễn và ta cần phải có một lái xe".
"Dạ thưa ông chủ". Chị nghĩ một lát. "Thằng bé làm đồng Nâuơ ấy, ông thấy có được không? Nó nhớn mau đến nỗi giờ gần bằng người nhớn rồi. Chăn la tốt, chắc nó cũng có thể lái ngựa được".
"Hiện nó bao nhiêu tuổi?".
"À, thưa ông, Nâuơ hơn con Kitzi nhà tui độ hai tuổi, vậy là..." Chị dừng lại để đếm trên đầu ngón tay... "là nó mười ba hay mười bốn, tui chắc thế, thưa ông".
"Bé quá", ông chủ nói. "Chị đến bảo cái lão vĩ cầm thế chân vậy. Gần đây, lão chả có mấy việc phải làm trong vườn cũng như với cây đàn của lão. Bảo lão thắng ngựa và đánh xe vòng ra đằng trước ngay".
 
Trên đường đến lều bác vĩ cầm, Bel đoán là bác sẽ hoặc rất dửng dưng hoặc rất bàng hoàng với tin này. Bác vừa dửng dưng vừa bàng hoàng. Xem chừng bác chẳng bận tâm gì đến chuyện phải lái xe cho ông chủ, nhưng khi được biết Kunta ốm, bác vĩ cầm lo sợ đến nỗi chị phải nói mãi mới thuyết phục được bác đừng đỗ lại ngang lều họ trước khi đón ông chủ lên xe.
 
Từ hôm đó trở đi, bác vĩ cầm trở thành một người khác hẳn - chắc chắn không sung sướng hơn là bác làm ra vẻ thế trong mấy tháng qua, nhưng săn đón ân cần, không biết mệt, lái xe cho ông chủ ngày, đêm đi khắp quận, rồi lại về giúp Bel chăm sóc Kunta cùng những người khác trong xóm nô cũng bị sốt liệt giường.
 
Chẳng bao lâu, số người ốm - cả ở đồn điền lẫn nơi khác - nhiều đến nỗi ông chủ phải ép Bel làm phụ tá cho mình. Trong khi ông điều trị cho đám da trắng, thì thằng bé Nâuơ đánh chiếc xe la chở chị đi thăm nom những người da đen. "Mexừ có thuốc của mexừ, tui có thuốc của tui", chị nói riêng với bác vĩ cầm. Sau khi phát thuốc của ông chủ, chị cho bệnh nhân uống món biệt dược bí mật của mình gồm cỏ phơi khô tán thành bột trộn với nước vỏ cây hồng vàng đun sôi mà chị thề rằng hiệu nghiệm hơn, nhanh chóng hơn bất kỳ phương thuốc nào của người da trắng. Nhưng - chị tâm sự với chị Manđi và thím Xuki - điều đích thực làm họ khỏi bệnh là bao giờ chị cũng quỳ xuống bên giường người bệnh và cầu nguyện. "Bất kể nạn gì Người giáng xuống chúng sinh, Người đều cất bỏ được, nếu Người muốn", chị nói. Nhưng một số bệnh nhân của chị, cũng như của mexừ Uolơ, dù được chạy chữa mọi cách, vẫn chết.
 
Khi bệnh tình Kunta tiếp tục trầm trọng thêm, mặc dù Bel và ông chủ xoay đủ mọi cách có thể, những lời cầu nguyện của chị ngày càng trở nên thống thiết hơn. Chị hoàn toàn quên những cung cách kỳ quặc, lầm lì, bướng bỉnh của Kunta. Mỗi đêm chị ngồi bên giường anh, không ngủ được vì quá mệt trong khi anh nằm thượt, mồ hôi đầm đìa, trằn trọc giở mình rên rẩm hoặc đôi khi mê sảng nói lảm nhảm một hồi dưới lớp mền chị đắp chồng chất lên anh. Chị thường nắm bàn tay khô,  nóng hầm hập của anh trong tay mình, nơm nớp sợ đến mức tuyệt vọng, e không đủ sức nói với anh là phải trải qua cảnh ngộ này, sau tất cả ngần ấy năm, chị mới nhận thức đầy đủ rằng: anh là một con người đầy sức mạnh, đầy cá tính tới tầm cỡ mà chị chưa từng thấy ai sánh kịp và chị yêu anh rất sâu sắc.
 
Anh bị hôn mê đến ngày thứ ba thì "mămzen" An đến thăm ông chủ và thấy Kitzi ở trong lều cùng với Bel, chị Manđi, thím Xuki, tất cả đều đang khóc và cầu nguyện.
 
Nước mắt ròng ròng, "mămzen" An quay về đại sảnh và nói với mexừ Uolơ mệt mỏi rằng nó muốn đọc một đoạn trong kinh Thánh cho bố Kitzi. Nhưng nó không biết chỗ nào tốt để đọc cho hợp, cho nên nó mong ông vui lòng chỉ giúp. Ông chủ đăm đăm nhìn vẻ sốt sắng trong đôi mắt ướt lệ của đứa cháu gái yêu dấu và đứng dậy khỏi chỗ nằm, ông mở tủ sách, lấy ra quyển Kinh Thánh to tướng. Sau một lúc trầm ngâm suy nghĩ, ông giở đến một trang và đặt ngón tay trỏ vào đúng chỗ cần bắt đầu.
 
Khi tin truyền đi trong xóm nô là "mămzen" An sắp đọc một cái gì đó, mọi người vội vàng tụ tập bên ngoài lều của Bel và Kunta, và nó bắt đầu đọc.
 
"Đức Jêhôva là đấng chăn dắt tôi; tôi sẽ chẳng thiếu thốn gì. Người khiến tôi an nghỉ nơi đồng cỏ xanh. Người dẫn tôi bên dòng nước lặng. Người bổ lại linh hồn tôi. Dẫn tôi vào các lối công bình vì cớ danh người". "Mămzen" An dừng lại, cau mày với trang sách rồi đọc tiếp: "Dẫu khi tôi đi trong trũng bóng chết, tôi sẽ chẳng sợ tai họa nào: Vì Chúa ở cùng tôi. Cây trượng và cây gậy của Chúa an ủi tôi". Nó lại ngừng, lần này để thở một hơi thật sâu, và phân vân ngước nhìn những bộ mặt đang theo dõi nó.
 
Xúc động sâu sắc, chị Manđi không kìm nổi, buộc kêu lên: "Lạy Chúa, hãy nghe cô bé này! Đã nhớn thế, đã biết đọc giỏi thế!".
 
Giữa tiếng lao xao khen ngợi của những người khác, Ađa, mẹ Nâuơ trầm trồ: "Mới đâu dư hôm qua, nó còn quấn tã mà! Bi giờ nó mấy tuổi rồi?".
"Chả mấy nữa là mười bốn đấy!" Bel nói, kiêu hãnh như đó là con đẻ mình. "Đọc bọn tui nghe thêm chút xíu nữa, cưng nào!".
Đỏ rừ mặt với những lời ca tụng đó, "Mămzen" An đọc nốt câu cuối của Thi thiên thứ 23.
 
Vừa chạy chữa vừa cầu nguyện, mấy ngày sau, có những dấu hiệu là Kunta bắt đầu bình phục. Bel biết là anh sắp sửa lành bệnh khi thấy anh trừng trừng nhìn chị và giựt khỏi cổ cái chân thỏ khô cùng chiếc túi đựng lá a-ngùy chị đã buộc vào đó để trừ rủi ro và bệnh tật. Và Kitzi cũng biết thế khi nó thì thầm vào tai anh rằng buổi sáng đầu tuần trăng vừa rồi, nó đã bỏ thêm một hòn sỏi xinh xinh vào quả bầu và bộ mặt dài đuỗn của anh toác ra một nụ cười. Còn Kunta thì biết rằng bác vĩ cầm sắp bình ổn trở lại, khi giật mình tỉnh dậy một buổi sáng, anh nghe thấy tiếng vĩ cầm bên giường mình.
"Chắc tui mê ngủ", Kunta mở mắt, nói.
"Không, mầy không mê nữa đâu", bác vĩ cầm nói. "Tau mệt phát ốm phải đánh xe cho ông chủ mầy khắp nơi khắp chốn. Mắt ông í cứ nhìn xoáy vào lưng tau đến cháy thủng cả áo. Đã đến lúc mày phải dậy hay di chuyển đi, nhọ ạ!"

Truyện Cội Rễ LỜI NHÀ XUẤT BẢN Chương I Chương 2 Chương 3 Chương 4 Chương 5 Chương 6 Chương 7 Chương 8 Chương 9 Chương 10 Chương 11 Chương 12 Chương 13 Chương 14 Chương 15 Chương 16 Chương 17 Chương 18 Chương 19 Chương 20 Chương 21 Chương 22 Chương 23 Chương 24 Chương 25 Chương 26 Chương 27 Chương 28 Chương 29 Chương 30 Chương 31 Chương 32 Chương 33 Chương 34 Chương 35 Chương 36 Chương 37 Chương 38 Chương 39 Chương 40 Chương 41 Chương 42 Chương 43 Chương 44 Chương 45 Chương 46 Chương 47 Chương 48 Chương 49 Chương 50 Chương 51 Chương 52 Chương 53 Chương 54 Chương 55 Chương 56 Chương 57 Chương 58 Chương 59 Chương 60 Chương 61 Chương 62 Chương 63 Chương 64 TẬP II - Chương 65 Chương 66 Chương 67 Chương 68 Chương 69 Chương 70 Chương 71 Chương 72 Chương 73 Chương 74 Chương 75 Chương 76 Chương 77 Chương 78 Chương 79 Chương 80 Chương 81 Chương 82 Chương 83 Chương 84 Chương 85 Chương 86 Chương 87 Chương 88 Chương 89 Chương 90 Chương 91 Chương 92 Chương 93 Chương 94 Chương 95 Chương 96 Chương 97 Chương 98 Chương 99 Chương 100 Chương 101 Chương 102 Chương 103 Chương 104 Chương 105 Chương 106 Chương 107 Chương 108 Chương 109 Chương 110 Chương 111 Chương 112 Chương 113 Chương 114 Chương 115 Chương 116 Chương 117 LỜI NGƯỜI DỊCH Phía sau "Cội rễ" của Alex Haley